Szanowni Państwo!
Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
Mirosław Sochalski, Bydgoszcz

Spotkałem się z plakatem reklamowym pewnej znanej firmy kosmetycznej, na którym było hasło: „podkręć glow swej skóry”. Jak gdyby nie można było powiedzieć: „powiększ/popraw blask swojej skóry”. Proszę o komentarz, bo uważam to za gwałt na języku polskim.

Czy w języku polskim akcentujemy rosyjskie nazwiska zgodnie z ich wymową w języku rosyjskim?

Pozdrawiam
Czytelnik

Dzień dobry,

chciałam zapytać, czy słowo "akwarystka" (czyli osoba płci żeńskiej, zainteresowana akwarystyką) jest poprawne?

To feminatyw od słowa "akwarysta", jednak nieobecny w słownikach.

A czy jest już w uzusie?

Jak się Państwo zapatrują na jego oficjalne używanie?

Dziękuję i pozdrawiam,

Ewa

Często słyszę w swoich stronach (Śląsk) jak o typowej jesiennej pogodzie – błocie po deszczu mówi się ciapa: „Ale dziś ciapa” itp. Wydawało mi się, że to słowo stosowane jest powszechnie w całej Polsce, tymczasem w sprawdzanych przeze mnie słownikach pod hasłem ciapa widnieją tylko synonimy ofermy. Tak więc czy stosowanie tego słowa w ogólnopolskich pismach można uznać za błąd i traktować te słowo wyłącznie jako regionalizm?

Witam,
jak należy wymawiać i akcentować nazwę Alkaida? W tv można usłyszeć dwie wersje: z akcentem na ida i z akcentem na lka.
Pozdrawiam

Dzień dobry,
jaka jest poprawna forma przymiotnika od imienia Apollo? Apoliński czy apolliński. Słowniki podają różnie, niektóre obie formy, Doroszewski i słownik ortograficzny w portalu PWN – apoliński, Bralczyk i słownik języka polskiego w portalu PWN – apolliński.

Dziękuję,
Eliza Szybowicz

W WSO PWN pod hasłem arierpans odnotowano wyrażenie bez arierpansów, co według źródeł internetowych oznacza 'szczerze, bez ogródek'. Niestety, w internecie brak jakiegokolwiek przykładu użycia, moje pytanie będzie chyba pierwszym. Poświadczeń nie znalazłem również w korpusie ani w dostępnych mi słownikach. Czy mogą Państwo bez arierpansów powiedzieć, czy z arierpansami się wcześniej spotkali i skąd mogły się wziąć w słowniku ortograficznym?

Dzień dobry,
WSO podaje, że jedynym prawidłowym celownikiem od rzeczowników jaśniepan i sobiepan jest ten z końcówką -u. Z kolei w SJP pod red. M. Szymczaka przy hasłach aspan, jespan, jeśpan i waćpan mamy „C. -u, a. -owi”. W przypadku mospana I mopana słowniki konsekwentnie pomijają trudną odmianę. Czy można założyć, że końcówka celownika -owi jest poprawna dla każdego dawnego rzeczownika zakończonego na -pan?

Czy po krzyżyku stawianym przed datą śmierci powinna być spacja?